Մուտքի ու ելքի բանալիները քո ձեռքին չեն

Հրաչը: ԹԱՄՐԱԶՅԱՆ ՀՐԱՉԸ: ՈՒ սկսվում է պոեզիան՝ մաքուր, տաք, ջրի նման հավերժող: Նա գիտի բառեր, որ դու չես լսում ու չես տեսնում, նա գիտի բառերը իրար կապել կամուրջներով, որ դու չես գտնում ու չես բռնում: Իրականում նա ոչինչ չգիտի՝ մերկ ու դատարկ կանգնում է Աստծո առաջ ու փոխանցում իր զգացածը:

Այդպես ու միայն այդպես: Դու չես հասկանում, չես որսում նրա խորքերը ու սահում ես մակերեսով, որ հասու է քեզ, բայց անգամ դու զգում ես խորքի խորությունը, որ անդունդի ուժով կլանում է քեզ: ՈՒ դա է պոեզիայի անվերջությունը՝ լցվում է քո մեջ, պարուրում քեզ, նույնիսկ եթե դու չես տրվում իր իմաստին ու բովանդակությանը: ՈՒ հիմար բառ է բովանդակությունը՝ պոեզիայի համար: Բառերի մեջ ու բառերի հետ ապրվող կյանքը կապ չունի իրական կյանքին. այնտեղ տիեզերական ձգողականության օրենքներն ունեն իրենց առանձնահատուկ իմաստը, որ յուրաքանչյուրի համար յուրովի են բացվում, իսկ եթե չեն էլ բացվում, միևնույն է, ապրում են իրենց ինքնակա գոյությունը, որովհետև կան ու ավելի իրական են, քան իրական կյանքը:

Բառերի մեջ ու բառերի հետ ապրվող կյանքում Աստծո ներկայությունը ապահովում է ձայնը՝ քո ներսից, քո՝ քեզ անհայտ երակներից, որ ոչ թե արյուն, այլ հոգի են պահում քո ներսում: Թամրազյան Հրաչի ձայնը՝ հանդարտ, ներքին շեշտերով այնքան առատ, որ միաբառ երաժշտության պես, շունչ քաշելու ու արտաշնչելու պես է հնչում: Բարի լույսի պես ու ալիքների, որ ծովում են, երկնքում, անապատում, երկրի ընդերքում՝ միևնույն է, պահը գալիս է ու պոռթկում են, որովհետև ամեն ինչ տիեզերքում ապրում է նույն օրենքով՝ ծնվում է, ապրում ու մեռնում՝ հեռանալով նոր կյանքի ու նոր վերադարձի համար: Բայց տիեզերքը հեռու է, իսկ կյանքը՝ մեր մեջ, ու մեզնից տանում է իրենը՝ մեզ թողնելով ցավը, կարոտը, թախիծը, որ կուտակվում է ու կուտակվում ամենատտիպ գինու մրուրի պես, ու դու արդեն սկսում ես այդ մրուրում խեղդվել, որովհետև մուտքի ու ելքի բանալիները քո ձեռքին չեն: Ես չգիտեմ՝ ով է հնարել արցունքները, բայց գիտեմ՝ խաբել է: Անգամ չոր ու կոկորդդ քերծող լացը չի թեթևացնում ցավը, չի կարճացնում ցանկն այն ամենի, որ արդեն չի լինի, չի լցնում դատարկությունը, որ մնում է հեռացող մարդուց հետո: Նույնիսկ երբ մոլեգնում են բառերը, ու բառերի խելահեղ ապստամբությունը կրակում է քեզ վրա հիշողության դիպուկահարի անվրեպ փամփուշտներով:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հ. Գ. Մատենադարա՞նը, Տիեզերական վարդապետ Նարեկացի՞ն, գիտությունն ու գրքե՞րը: Բոլորն իրենց տեղում կմնան: Երկրի վրա ավելանում են մեր կյանքի թափուր գահերը, երկնքում՝ մեզ դիմավորողները: Երկրի ու երկնքի հավելումների մեջ խզվում է ներդաշնակությունը, որ բերել ենք մեզ հետ մեր ծնունդով, հավասարակշռությունն է խախտվում: Ձգողականության ձիգ օրենքով թուլանում են երկրին մեզ կապող ճոպանները, ու մենք ենք արդեն թռիչքի դաշտում: Բառերի մեջ, բառերի հետ, բառերից դուրս՝ իբրև մեծ, մաքուր, ջրի պես հավերժող ԲԱՌ:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ